معرفی
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بعنوان یکی از نهادهای برخاسته از نظام جمهوری اسلامی، در طول فعالیت سی و چهار ساله خود اقدامات موثر و ارزشمندی را در روستاها و برای ساکنین محروم آنها انجام داده است و در حال حاضر شاهد به ثمر رسیدن این فعالیتها و تحقق اهداف نظام جمهوری اسلامی در محرومیت زدایی از روستاها هستیم. فعالیت‌های عمران روستایی یکی از مهمترین و اصلی ترین اقدامات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در امر عمران و آبادی روستاهای کشور بشمار می رود که با هدف ایجاد زمینه توسعه و عمران روستاها و تأمین عادلانه امکانات و هدایت فیزیکی جهت ارتقای شرایط زیست محیطی و بهبود چشم انداز آتی نقاط روستایی در سراسر کشور به انجام می‌رسند. این فعالیت ها با اهداف سند چشم انداز توسعه ۲۰ ساله کشور که به عنوان سند توسعه ملی محسوب می‌گردد نیز هم راستا می‌باشند.
تهیه طرح هادی روستایی
طرح هادی روستایی طرحی است که ضمن ساماندهی و اصلاح بافت موجود، میزان و مکان گسترش آتی و نحــوه عملکردهای مختلف از قبیل مسکــونی، تجــاری، کشــاورزی و تاسیسات و تجـهیزات و نیازمنـدی های عمـومی روستا را بر حسب مورد در قالب مصـوبات طــرح های ساماندهی فضا و ســکونتگاه های روستایی و طرح های جامع ناحیه ای تعیین می نماید.
اجرای طرح هادی روستایی
پس از تهیه و تصویب طرح هادی روستاها و اولویت بندی سالانه آن ها برای اجــرای طــرح هــادی و تامین اعتبار از محل بـودجه پروژه های عمرانی کشور، فعالیت های اجـرایی پروژه های مصوب آغاز می گــردد و بر حسب اولویت بندی نیازهای مردم روستا، نوع پروژه مشخص می شود.
تهیه طرح های اجرایی
پس از تعریف پــروژه های اجـرایی، طــرح های اجـرایی شامل پروفیل های طولی و عرضی، طرح های پیاده رو سازی، جداره سازی، پارک و فضای سـبز با در نظر گرفتن شرایط محیطی و همخوان با فضای روســتا و متناسب با نیازهای مردم ، در محل دفـتر فـنی معاونت تهیه می شود.
طرح های ساماندهی کالبدی سکونتگاههای روستایی
طرح ساماندهی فضا و سکونتگاه های روستایی طرحی است که به منظور توسعه هماهنگ و موزون فعالیت های کشاورزی، صنعتی و خدماتی از طریق توزیع مناسب جمعیت و فعالیت ها و استقرار بهینه خدمات در محیط های روستایی، هماهنگ با نظام شبکه شهری تهیه می شود . هدف از تهیه طرح ایجاد بستری مناسب برای توسعه پایدار محیط روستایی و سازماندهی سلسله مراتب خدمات و تاسیسات روستایی و پی ریزی نظام استقرار مناسب سکونتگاه های روستایی با پراکنش بهینه جمعیت است.
در این راستا بنیاد مسکــن استان گلستــان نسبت به تهیه طرح ساماندهــی برای روستاهای بخش مرکــزی مینودشت، روستاهای علی آباد، داشلی برون گنبــد، گمیشان، مراوه تپه، کردکوی، کلاله، بخش مرکزی گرگان، گنبد و رامیان اقدام نموده است.
تهیه طرح هادی روستایی با رویکرد گردشگری
مناطق روســتایی از جمله مناطق کمتر توســعه یافته در بین فضاهای کشـور هستند. ایجاد تعادل منطقه ای مستلزم توسـعه و تقویت زمینه های اقتصادی، اجتماعی محیطی، کالبـدی مناطق کمتر توسـعه یافته در مقابل مناطق توســعه یافته می باشد. ارتقای گردشگری روستایی بر مبنای توسـعه ی گردشگـری پایدار و تبدیل توریســم به موتور محرکــه اقتصادی برای بهبـود کیفیت زندگی روستائیان از اهم مواردی است که نیازمــند اتخــاذ تدابیر خاص و متناسب با قابلیت ها و ظرفیتهای هر منطقه می باشد.
از این رو و به منظــور بهره گــیری مناســب و هدفمـند از ایـن استعدادها و همچنین تسریع در انجام تکلیف دستگاه های اجرایی مقرر گردید بنیاد مسکـن جهت تهیه طرح هادی روستایی با رویکرد گردشگری اقدام نماید.
بهسازی بافت با ارزش روستایی
بافت کالبدی برخی از روستاها به دلیل ویژگی های خاص فرهنگی و تاریخی به عنوان میراثی ارزشـمند از نیاکان ما به شمار می رود و حفظ و نگـهداری آن از اهمیت قابل توجهی برخــوردار است. در گذشته به دلایل مختلفی کالبد این روستاها به مــرور دچار آسیب شده و از ایــن رو اقدامات مناسب بــرای بهسازی و حفظ ذخایر کالبدی و فرهنگی موجود در آن ها و مناطقی که دارای چشم انداز طبیعی قابل توجهی هستند، ضـرورت دارد. بنیاد مسـکن با انجام مطالعات امکان سنجــی در روستاهای دارای ظـرفیت، نسبت به تصویب و اجرای طرح های بهسازی بافت اقدام می نماید.
خدمات فنی و مهندسی
رشد شتابان رونـد ساخت و ساز در روستاهای کشور و به تبع آن استان گلستان ایجاب می نمود تا از طریق اجـرای دقیق و صحیح ضوابط طرح های هادی روستایی در تمامی روستاهای واجدالشرایط، نظارت و کنترل موثری بر ساخت و سازهای مسکــونی در مناطق روستایی بعمل آید. به همین منظــور در اردیبهشت سال ۱۳۸۷ مجلس شـورای اســلامی با اصـلاح بند ۱۱ ماده ۶۹ قانون شوراها مسئولیت این موضوع را به بنیاد مسکن واگذار نمود تا بتوان با افزایش کیفیت ساختمانهای روستایی و جلوگیری از ساخت و ساز غیر فنی و غیر مجاز در روستاها به هدایت و توسعه کالبدی روستا به سمت اصول معماری و فنی مهندسی کمک نمود.
صدور سند روستایی
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به منظور رسمیت بخشیدن به مالکیت روستاییان و زمینه سازی سرمایه گذاری بخش دولتی و خصوصی در روستاها با همکاری سازمان ثبت اسناد و املاک اقدام به صـدور سـند مالکیت خانه هـای روسـتایی می نماید. از جمله فواید طرح سنددار کردن خانه های روستایی می توان به ساماندهی نظام مالکیت اراضی واقع در بافت مسکـونی روسـتاها و امکان بهره گیری روستاییان از تسهیلات بانکی و همچنین افزایش ارزش حقوقی و اقتصادی املاک واقع در روستا اشاره کرد. طـی سال های اخیر صدور اسناد مالکیت املاک واقع در محـدوده شهـرهای زیر ۲۵۰۰۰ نفر نیز به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی واگذار گـردید که با همکاری سازمان ثبت اسـناد و امـلاک در حال اجـرا می باشد.
واگذاری اراضی روستایی
بنیاد مسکــن به منظــور برنامـه ریزی و اتخاذ سیاست های مناسب برای تامین اراضی مسکونی روستایی جهت توسعه کالبدی روستا و همچنین کمک به اقشار کم درآمد و فاقد زمین و مسکـن بر اساس تبصره ۳ ماده ۴ اساسنامه خـود و همچنین ماده ۴ قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکـن موظف است در روسـتاهایی که امکان تملک زمین وجود دارد نسبت به شناسایی، تملک، تسطیح، تفکیک و واگذاری زمین مناسب اقدام نماید.
